Het tarief van een freelance fotograaf

Posted on

In mijn vorige blogpost had ik het over een eerder grappig voorval, waar ik tijdens een portretsessie door de geportreteerde de vraag kreeg wat ik voor zo’n opdracht kreeg. Pittig detail was dat wat de geportreteerde in gedachten had nogal wat hoger was dan het eigenlijke bedrag dat ik effectief kon factureren, maar dat teglijkertijd mijn opdrachtgever naast me stond.

Niet dat ik dat laatste een probleem vond, maar het heeft me toch wat aan het nadenken gezet. Wat is nu zo’n portretsessie waard, en hoe bereken je zoiets?

Wel, daar is jammer genoeg geen eenduidig antwoord op te geven. Fotografie is een vakgebied waar er eigenlijk geen eenheidsprijzen voor bestaan. Ga je een baksteen, een klomp goud of een kilo aardappelen kopen, dan koop je een product dat een bepaalde marktwaarde heeft die nogal wel omlijnd is. Sla de krant open en je weet wat goud kost, etc ….

Fotografie is eerder een dienst. De fotograaf verleent een dienst door op een bepaald ogenblik een bepaalde foto te komen maken, die foto achteraf klaar te maken voor publicatie en die dan door te sturen naar de opdrachtgever. Maar op zo’n dienst staat eigenlijk geen prijs. Maar wil je je lening blijven afbetalen, dan doe je er toch beter aan om daar iets voor te vragen.

Hoeveel je daarvoor vraagt hangt van verschillende faktoren af. Hoe goed ben je als fotograaf? Hoe goed is je dienstverlening? Welk soort klant is het? En waarvoor wordt de foto gebruikt?

De eerste twee vragen zijn moeilijk te beantwoorden en dat is iets wat je na verloop van tijd een beetje zelf zal kunnen inschatten (komen klanten terug, wordt er vaak over de prijs onderhandeld, …..). De derde vraag is eigenlijk meer om te oordelen wat de klant kan betalen. VZW’s kunnen doorgaans minder budget vrijmaken dan zeg maar een multinational.

Maar de laatste vraag intrigeert me steeds meer. Waarvoor wordt de foto gebruikt?

Kijk, als je je die vraag stelt, dan ga je eigenlijk in de richting van “licenties”. Wat je als fotograaf doet (zou moeten doen) is je klant een “licentie” verkopen om een beeld te gebruiken – meestal te publiceren. In die licentie staat dan omschreven wat de klant met die foto mag doen en hoeveel keer die mag gepubliceerd worden.

Bekijk het als een licentie die je krijgt om een operatings systeem te mogen gebruiken bij de aankoop van je computer, of bij een softwarepakket. Je betaalt je leverancier een bedrag en in ruil daarvoor mag je de software gebruiken, maar niet verkopen of reproduceren.

Dit is bij fotografie het zelfde. Je licencieert een beeld (waarbij je het copyright op het beeld zelf behoudt). Nu, wat is daar dan de invloed van op de prijs die je als fotograaf vraagt. Heel simpel; hoe meer de klant het beeld wil gebruiken, hoe hoger je prijs moet zijn, want de licentie is voor de klant meer waard (en dus voor jou ook). En zo kan het dan dat bijvoorbeeld een portretsessie, waarbij je op een uurtje een serie foto’s maakt, je prijs een heel stuk hoger zal zijn omdat de klant de beelden onbepekrt wil kunnen gebruiken, dan wanneer de klant het beeld 1 keer zal gebruiken. Uiteindelijk komt dat beide partijen ten goede, want de fotograaf krijgt wat hij hoort te krijgen en de klant kan een beeld naar believen gebruiken zonder steeds langs de kassa te moeten passeren (waardoor het op termijn veel meer zou kosten).

6 Replies to “Het tarief van een freelance fotograaf”

  1. Heldere kijk en uitleg. Bedankt.
    Toch nog een vraagje. Als een klant voor het eenmalig gebruik van een foto betaalt, en hij/zij wil die foto nadien hergebruiken, vb. in een reclamecampagne. Wat doe je dan als fotograaf?
    mvg
    S.

  2. Als je bij een opdracht de beelden licencieert kom je bij de facturatie in een schemerzone terecht waarbij de vraag rijst: reken ik nu 6% btw (auteursrechten) of 21% (opdracht)Dit maakte voor de beroepsfotograaf tot verleden jaar niet zoveel uit, maar nu worden auteursrechten in de personenbelasting als roerend goed getaxeerd op amper 15 % en dat scheelt een stukje beleg 😉
    Hoog tijd dat de NVB of Sofam daar eens volledige klaarheid in brengt…

  3. Hallo Tom,

    interessante post! Maar ik mis toch wat concrete cijfers :o) Onlangs kwam ik deze richtformule tegen om je uurtarief (*) als freelancer te berekenen. Wat denk jij er van?

    [(A+B) + (C+D) / E ] * 12% = min. uurloon

    A = Gewenst bruto jaarloon moest je in loondienst werken
    B = Kosten op jaarbasis van extra legale voordelen: Pensioensparen, ziekteverzekering,…

    C = kost/afschrijving op jaarbasis algemene kosten (auto, huur kantoor, energie,…)
    D = kost/afschrijving specifieke kosten (camera, computer)

    E = aantal uren dat je kan factureren op jaarbasis bij een goed draaiende zaak = 1720u (52wk*5d – 45d ziek/verlof) * 8u
    12% = risicopremie omdat je van de ene dag op de ander zonder werk kan zitten.

    Ik kom dan al vlug aan een uurloon van 37 euro.

    Als freelance, met dezelfde voordelen als een vertroetelde 'hardwerkende vlaming' , moet je op jaarbasis een omzet draaien tussen 45.000 en 65.000 euro. Dit is althans wat ik veel hoor van freelancers. Als fotograaf met aardig wat duur materiaal in z'n tas leunt het eerder bij de 65.000 euro.

    (*) Als je een offerte moet maken voor een opdracht met een vaste prijs moet je hier wel nog je verplaatsingskosten, huur materiaal en winstmarge (noem het onderhandelings-marge) bij optellen.

    Je kan ook nog verschillende uurlonen berekenen om zo een scherpe prijs aan te bieden, je gebruikt immers niet altijd al je dure materiaal tijdens de opdracht. Ik denk dan een uurtarief voor: Snelle shoot, Studio shoot, post processing, meeting, administratie,…

  4. Bijzonder interessante topic!

    Geen makkelijke materie, prijsbepaling.
    Ik worstel er ook erg mee.

    En ik denk dat ik er per type klant anders mee moet omgaan.
    Voor particuliere klanten, die hun foto’s gaan gebruiken in een fotoboek voor presentatie op een hondenshow of voor hun website, kan ik onmogelijk veel meer gaan vragen dan de collega’s of ik prijs me uit de markt.

    Een hondentijdschrift waarmee ik samenwerk, legt zelf de prijs op. Ofwel doe je het voor die prijs, ofwel niet. Dat is voor het aanleveren van teksten (wat ik ook doe) net hetzelfde. Vind ik het tijdschrift een goede betaler? Niet echt. Zeker niet als ik naar de tijdsintensiviteit kijk. Een hond is geen makkelijk manipuleerbaar model of object. Maar als “fotograaf van” opent het heel wat deuren en soms belangrijke spin-offs. Zo mag ik voor de 2de keer beelden leveren aan een reclamebureau die en kalender maakt voor een producent van dierenvoer supplementen. Je verkoopt hen dan een publicatie licentie voor een aantal beelden, die vroeger al in opdracht van het magazine of een particulier zijn gemaakt. Een leuk extraatje.

  5. @ Stephanie, lijkt me eenvoudig. Vermits je klant de foto hergebruikt en er een commerciële meerwaarde is voor de klant, kan je een vergoeding vragen voor die publicatie. De foto brengt op voor de klant, dus dan lijkt het me logisch dat die voor jou ook iets mag opbrengen.
    @Koen, Sofam heeft daar toch heel wat info rond en blijkbaar kan je dat dus al op die manier aanpakken.
    @JurgenW, de concrete cijfertjes zullen bij iedereen anders zijn, maar de omzetcijfers die je aanhaalt zijn inderdaad heel realistisch.

Comments are closed.